Rozwód rodziców może wywołać silne problemy emocjonalne u dziecka. Rozpad więzi i zaburzenia odpowiednich relacji nierzadko są wręcz przyczyną stanów depresyjnych u najmłodszych. Rodzice, którzy postanowili się rozstać, powinni zrobić wszystko, aby w całej tej ekstremalnej i jakże trudnej sytuacji dziecko ucierpiało jak najmniej.
Strach i lęk u dzieci
Rozstanie rodziców poprzedzone jest najczęściej długotrwałymi konfliktami, a już na pewno osłabieniem więzi między mamą i tatą. Niestety, takie sytuacje znacznie odbijają się na dziecku, które może jeszcze nie rozumieć wielu zależności.
Po rozpadzie małżeństwa dziecko nie ma pełnej rodziny, w najlepszym przypadku rodzice ustalają opiekę naprzemienną nad córką czy synem. Brak stałej obecności obojga rodziców w domu może wywołać lęk separacyjny. Dotyczy to przede wszystkim dzieci do 4 go roku życia.
Co więcej, maluch może uznawać wyprowadzkę jednego z rodziców, jako porzucenie. Zdarza się również, że dziecko obarcza się winą za rozejście mamy i taty.
Lęk i strach pojawiają się, ponieważ najmłodszy nie czuje się bezpiecznie, w jego życiu wciąż obecny jest stres. Pamiętaj, że objawy lękowe występujące długotrwale mogą zmienić się w zaburzenia lękowe, jak lęk napadowy, zaburzenia obsesyjno-kompulsywne czy zespół stresu pourazowego. W każdym z tych przypadków konieczna jest interwencja profesjonalnego psychologa oraz indywidualnie dobrana terapia.
Jakie postaci zaburzeń lękowych spotyka się u dzieci i młodzieży?
Rozstanie rodziców może być tylko jedną z przyczyn występowania zaburzeń lękowych u dzieci czy młodzieży. Okazuje się, że lęk jako naturalny stan emocjonalny może pojawiać się z wielu innych przyczyn, a ten przedłużający się zawsze powinien być poddany odpowiedniej diagnozie.
Lęk może pojawiać się w wyniku określonych sytuacji. Dziecko może bać się groźnego psa czy wejścia na znaczną wysokość i jest to całkowicie normalne. Szczególną uwagę na zachowania malca trzeba jednak zwrócić, kiedy lęk:
- jest intensywny i nasila się wręcz nieproporcjonalnie do konkretnej sytuacji,
- jest wywołany czynnikami, które powszechnie uznawane są za całkowicie bezpieczne,
- zaburza codzienne funkcjonowanie życia i negatywnie wpływa na komfort życia całej rodziny,
- wywołuje negatywne objawy somatyczne (np. nudności, zawroty głowy).
Eksperci potwierdzają, że najczęściej diagnozowanym rodzajem lęku wśród najmłodszych dzieci jest lęk separacyjny, który pojawia się w sytuacji rozłąki dziecka z rodzicem. Pojawia się nie tylko w przypadku rozstania rodziców, ale również wtedy, kiedy mama musi wyjść do sklepu, do pracy czy do lekarza. Najczęściej mija samoistnie do 5 go roku życia.
Coraz częściej rozpoznaje się także napady paniki, a taki zespół lęku napadowego może pojawiać się wraz z groźnymi objawami somatycznymi, jak duszności, kołatanie serca czy zawroty głowy. Ten rodzaj lęku może również wiązać się w fobiami (w tym fobią społeczną) albo pojawiać się w wyniku konkretnego czynnika.
Jak stawia się rozpoznanie?
Bez względu na przyczynę i rodzaj wywołanego lęku, wszelkie tego rodzaju zaburzenia powinny być poddane profesjonalnej diagnostyce u psychologa. Tylko na podstawie szczegółowego wywiadu oraz specjalnych testów udaje się rozpoznać rodzaj zaburzeń, aby dobrać odpowiednią psychoterapię czy leczenie doraźne środkami o działaniu uspokajającym. Co ważne, zaburzenia lękowe bardzo często towarzyszą depresji, którą u dzieci i młodzieży diagnozuje się niestety coraz częściej.
