Piecza naprzemienna to sposób opieki nad dzieckiem w sytuacji rozpadu małżeństwa rodziców. Chociaż „dobro dziecka” nie zostało jasno zdefiniowane w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, to uznaje się, że właśnie taki rodzaj opieki i wychowania dziecka jest dla małoletniego optymalny, ponieważ utrzymuje władzę rodzicielską dla obojga rodziców. Priorytetem jest przede wszystkim to, że zarówno mama, jak i taka spędzają z niepełnoletnim taki sam czas, naprzemiennie. Opieka naprzemienna może zostać ustalona w trybie zmianowym opieki nad dzieckiem, co tydzień, dwa czy inny dogodny okres przez każdego z rodziców.
Kiedy sąd ustala opiekę naprzemienną po rozwodzie?
Najlepiej, jeśli system kontaktów z dzieckiem zostaje ustalony dobrowolnie przez obojga rodziców, mając na uwadze dobro dziecka. O opiekę naprzemienną może wnieść jedna ze stron postępowania, jeśli kontakt z dzieckiem zostaje utrudniony albo wręcz przeciwnie, kiedy jeden z rodziców uchyla się od odpowiedzialności sprawowania opieki nad małoletnim.
Co istotne, zanim sąd ustali opiekę naprzemienną nad dzieckiem po rozwodzie rodziców, pod uwagę weźmie różne czynniki. Między innymi sprawdzi:
- odległość miejsca zamieszkania, jaka dzieli rodziców,
- warunki w miejscu zamieszkania rodziców,
- wiek dziecka,
- indywidualne potrzeby dziecka,
- komunikację i relacje pomiędzy rodzicami, które muszą być bezkonfliktowe.
Chociaż polskie prawo nie mówi o minimalnym wieku dziecka, w przypadku którego może być zastosowana opieka naprzemienna, to z reguły nie stosuje się jej w przypadku dzieci poniżej 3-go roku życia. U najmłodszych może występować jeszcze tzw. lęk separacyjny, a rozdzielenie z mamą może wywoływać poważną traumę.
Opieka naprzemienna bez porozumienia – czy to możliwe?
W najlepszej sytuacji są oczywiście rodzice, którzy wspólnie ustalą rodzaj opieki nad dzieckiem i samodzielnie ustanowią podział czasu, w którym nieletni przebywa u matki oraz u ojca. Zdarza się jednak, że jedna ze stron nie godzi się na opiekę naprzemienną. W takich sytuacjach spór rozstrzyga sąd.
Co ważne, jeśli jeden z rodziców nie wyraża zgody na opiekę naprzemienną, sąd może ograniczyć jego władzę rodzicielską. Z zasady najważniejsze jest dobro dziecka, jeśli więc rodzic nie zapewnia mu właściwych warunków albo nie opiekuje się nim w odpowiedni sposób w wyznaczonym okresie, piecza naprzemienna zostaje zniesiona.
Opieka naprzemienna a ustalenie alimentów
Ustalenie opieki naprzemiennej nie znosi obowiązku alimentacyjnego. Zgodnie z przepisami polskiego prawa, każdy z rodziców powinien łożyć na utrzymanie dziecka po połowie. Alimenty na dziecko zasądzane są najczęściej w przypadku tego rodzica, który generuje wyższe dochody i może dokładać rodzicowi, który zarabia mniej. Dziecko nie powinno odczuć, że rozpad małżeństwa mamy i taty negatywnie wpłynął na jego byt. Jeśli rodzice posiadają podobny status materialny, alimenty nie muszą być zasądzane. Wystarczy ugoda, zgodnie z którą koszty utrzymania dziecka dzielone są równo po połowie.
